پوکه معدنی چیست؟ | چگونه تشکیل می شود؟ | چه کاربردی دارد؟

پوکه معدنی چیست؟ شاید پوکه معدنی (mineral pumice) مانند یاقوت ارزش مالی نداشته باشد، اما در صنعت، کشاورزی، ساختمان سازی و سازه های بتنی بیشتر از یاقوت و هر سنگ گرانبهایی ارزش عملیاتی دارد! وزن خیلی کم به صورتی که می توان آن را سنگ پنبه ای نام نهاد، استحکام بالا، عایق صدا، گرما و سرما، فراوانی و سرشار بودن از مواد و املاح معدنی؛ از خاصیت ها و ویژگی های بی نظیر پوکه معدنی هستند. این سنگ شگفت انگیز ساخته ی طبیعت است و از دل آتش فشان ها بیرون آمده و با حبس گاز هنگام سرد شدن سریع؛ به سنگی متخلل به نام پوکه معدني تبدیل می شود، گر چه انسان به ساخت مصنوعی آن از خاک رس تحت عنوان پوکه صنعتی نیز پی برده اند؛ اما همچنان استخراج پوکه معدنی بیش از قبل ادامه دارد. با ما همراه باشید تا هر آنچه باید در رابطه با این سنگ معدنی بدانید را به شما عزیزان بیاموزیم.

 

پوکه معدنی چیست؟

پوکه معدنی (mineral pumice) از دو بخش پوکه و معدنی تشکیل شده که بخش اول یعنی پوکه، به سنگ هایی با وزن بسیار سبک، تخلخل بالا، استحکام بالا و عایق گفته می شود که به دلیل خروج از آتشفشان و جذب املاح معدنی زیاد در مسیر خروج، به آن پوکه معدنی می گویند.
دلیل وزن پایین و تخلخل بالای پوکه معدنی: مواد مذاب از اعماق زمین به سمت سطح زمین روانه می شوند و گاز های آتشفشانی در فشار بالای زیر زمین، جذب مواد مذاب می شوند. هنگامی که مواد مذاب به سطح زمین می رسند، در صورتی که به دلیل دمای کم و رطوبت سطح زمین، به سرعت سرد و منجمد شوند؛ مواد معدنی و گاز های آتشفشانی در مواد مذاب سرد شده حبس می شوند و باعث تخلخل بالا و وزن پایین پوکه معدنی می شوند.
دلیل معدنی بودن پوکه: مسیر عبور مواد مذاب از اعماق به سمت سطح زمین، غنی از مواد و املاح معدنی می باشد و مواد مذاب با دمای حدود 1000 درجه سانتیگراد و یا بیشتر، این مواد معدنی را در خود حل می کنند. سپس بعد از سرد شدن مواد مذاب روی سطح زمین، این املاح معدنی نیز در پوکه تشکیل شده باقی می مانند، در نتیجه این سنگ سبک را پوکه معدنی نامیده اند.

نحوه شکل گیری پوکه معدنی

پومیس یا پوکه معدني سنگی آتشفشانی است. نحوه شکل گیری پوکه معدنی به این شکل است که هنگامی که گدازه هایی با آب و گاز زیاد تشکیل می شوند و به سوی سطح زمین روانه شده و از آتشفشان فوران می کنند؛ ماده معدنی سبک و سنگی در نتیجه خنک شدن و سخت شدن گدازه ها شکل می گیرد؛ صخره های شکم مملو از حباب های گازی! که وزنی کم به جهت حبس گازها در آن، دارند.

 پوکه معدنی چه کاربردی دارد؟

تا به اینجا با تعریفی از پوکه معدنی و نحوه تشکیل آن آشنا شدید و ممکن است این سوال برایتان پیش آید که که کاربرد پوکه معدنی چیست؟ باید گفت تقریباً سه چهارم از حجم استخراج شده پوکه معدنی و پوکه صنعتی که به صورت کارخانه ای ایجاد می شود؛ در مصالح ساختمانی سبک مانند بلوک بتونی و بتن خام استفاده می شود. درصد کمتر پوکه؛ در باغبانی، کف، سقف، محوطه سازی و ساخت مواد ساینده استفاده می شود. استفاده های دیگر آن در خرد کردن و صیقل دادن شیشه و همچنین تمیز کردن و تهیه برخی انواع  فلز می باشد. 

موارد استفاده پوکه معدنی

از پوکه معدنی در موارد زیر استفاد می شود:
 استفاده از پوکه معدنی در کف سازی خیابان ها، اتوبان ها و جاده ها
صنعت شیشه سازی و برش شیشه برای صیقل شیشه
پوکه معدنی در تزئین باغچه ها و آکواریوم 
در تهیه برخی از انواع فلزات
پوکه معدنی در محوطه سازی
​به عنوان ساینده در صابون
استفاده به عنوان سنگ پا
 شیب بندی کف ساختمان
 شب بندی سقف ساختمان
صنعت پزشکی
 مصالح بتونی
 ساخت تونل
ساخت سد
 کشاورزی

ویژگی های پوکه معدنی

ویژگی های خاص پوکه معدنی  باعث می شود به عنوان یک ماده معدنی پرکاربرد برای پیمانکاران و کشاورزان شناخته شود. از مهم ترین ویژگی های پوکه معدنی شامل؛ غیرقابل احتراق بودن، رسانایی ضعیف، استحکام بالا، وزن سبک، عایق بسیار خوب در برابر گرما، سرما و صدا، مقاوم در برابر رطوبت و غنی بودن از مواد معدنی، می باشد و باید گفت پوکه معدنی یکی از شگفت انگیز ترین و پر کاربرد ترین سنگ های جهان به شمار می رود. 

عایق بسیار خوب در برابر گرما، سرما و صدا

یکی از دلایلی که می تواند ما را قانع کند که چرا از پوکه معدني در مصالح ساختمانی استفاده می شود، همین خصوصیت عایق و رسانایی ضعیف آن است. مسئله عایق صدا و حرارت بودن مصالح ساختمانی یک مسئله مهم است که می تواند از اتلاف انرژی به خوبی جلوگیری کند. مسئله ی آلودگی صوتی هم که در آپارتمان ها و ساختمان های امروزی بسیار قابل توجه است.

مقاوم در برابر رطوبت

ساختمان سازی در محیط های مربوط نیاز به مصالح ساختمانی مقاوم در برابر رطوبت دارد در غیر این صورت به مرور زمان بوی نمناکی برخواسته از دیوار های ساختمان و هم چنین لکه های زرد رنگ ناشی از آن، حس چندان خوشایندی ندارد. پس پوکه ها برای ساختمان سازی در محیط های مربوط می تواند بهترین گزینه باشد.

غیر قابل احتراق بودن

احتمال آتش سوزی در همه ساختمان ها وجود دارد اما ما می توانیم با کمی دقت در انتخاب مواد تشکیل دهنده ی مصالح ساختمانی میزان تلفات را کاهش دهیم. در صورتی که اگر مصالح ساختمان از موادی باشد که در مقابل آتش هیچ گونه مقاومتی ندارند، تمام ساختمان به یک باره خواهد سوخت. پوکه قابلیت مقاومت تا 760 درجه سانتی گراد را دارند و می توانند در مواقع آتش سوزی تاحد زیادی مانع آتش را به خود گرفته و سرعت پیشروی آتش را کاهش دهد.

غنی از مواد معدنی

سنگ پومیس (پوکه)، ازفوران آتش فشان بوجود می آید و غنی از املاح طبیعی معدنی است . اصلا مگر می شود با و جود اینهمه خواص و کاربرد، وجود املاح معدنی در آن را انکار کرد؟

وزن پایین و سبک

پومیس یا پوکه، سنگی متخلخل است که علی رغم مقاومت و استحکام بالایی که دارد، بسیار سبک وزن است. خاصیت شگفت انگیزی است. پومیس یک سنگ متخلخل است که ظاهر استفنجی مانند و زبر دارد.

جذب آب پوکه معدنی

برخی از انواع پوکه های معدنی می توانند تا میزان زیادی آب را به خود جذب کنند. قطعا چنین خاصیتی در خیلی جاها می تواند کاربردی باشد مثلا در کشاورزی که فاکتور اصلی، آب است، استفاده از پوکه ها می تواند بسیار سودمند باشد.

استحکام بالا

پوکه های معدني به طرز عجیبی برخلاف ظاهر و ساختار متخلخلی  که دارند، مقاومت و استحکام قابل توجهی دارند به طوری که همین ویژگی باعث شده، پوکه در تهیه و ساخت مصالح ساختمانی مثل؛ کف سازی، شیب بندی، راه سازی و سد سازی، ساخت تونل و... استفاده شود.

انواع پوکه معدنی

پوکه به صورت کلی یا معدنی و طبیعی می باشد که از دهانه آتش فشان ها خارج شده است و یا به صورت صنعتی و از خاک رس در دمای بالا در معدن های آماده شده ساخته شده است. انواع پوکه معدنی به لحاظ کارایی در کار های ساختمانی تفاوت چندانی ندارند اما اگر در مزارع کشاورزی می خواهید از پوکه استفاده کنید؛ باید از پوکه معدنی استفاده کنید. پوکه معدنی بر اساس نحوه شکل گیری به به دو نوع، ساختمانی و صنعتی تقسیم بندی می شود. در یک تقسیم بندی دیگر، پوکه معدنی را بر اساس ظاهر و اندازه دانه های آن به پوکه فندقی، نخودی، عدسی، بادامی و ماسه ای تقسیم بندی می شود.

 

پوکه ساختمانی

پوکه ساختمانی همان گداخته های آتشفشانی و در رنگ های سفید و خاکستری است و در انواع پوکه عدسی، پوکه بادامی، پوکه فندقی، پوکه ماسه ای، پوکه نخودی و سنگ پا در بازار یافت می شود. پوکه ساختمانی به صورت طبیعی و از دل آتش فشان ها بیرون می آید و استخراج آن نیز در محلی مجاور یا نزدیکی آتش فشان می باشد. مناطقی که کوه های فعال داشته اند؛ اغلب از این پوکه معدنی استفاده می کنند؛ چرا که فراوانی پوکه ساختمانی در این مناطق بسیار زیاد است. 
البته این نکته نیز حائز اهمیت است که قبل از استخراج پوکه معدنی ، باید مروبیت آن نیز تست شود! چرا که پوکه های معدنی نیز وجود دارند که پروسه تشکیل آنها ناقص بوده و از استاندارد های پوکه معدنی ساختمانی برخوردار نمی باشند.

پوکه صنعتی

این پوکه محصول کارخانه ای است. پس از صاف کردن خاک رس و ترکیب کردن آن با آب، ورز داده می شود و در کوره  تحت گرمای مناسب، خشک می شود. پوکه صنعتی وزن کم، عایق صدا و قساد ناپذیر است، یعنی تقریبا شباهت زیادی به پوکه معدنی ساختمانی دارد، اما سطی صاف تر و مواد معدنی کمتری نسبت به پوکه طبیعی دارد.
همانگونه که گفتیم پوکه صنعتی، محصول کارخانه ای می باشد؛ در نتیجه نیازی به استخراج از کوه های آتش فشانی ندارد، این مورد باعث کاهش هزینه های استخراج و حمل پوکه می شود، در نتیجه تولید پوکه معدنی صنعتی، نسبت به پوکه معدنی ساختمانی، کم هزینه تر است. 

 

پوکه یک سنگ طبیعی است که کاربردهای عملی زیادی دارد. می توان از آن در اندازه های بزرگ یا خیلی کوچک استفاده کرد. در حالی که بسیاری از پوکه های استخراج شده در مصالح ساختمانی استفاده می شود، از آن به عنوان ماده ساینده در تمیز کردن لوازم و مصارف شخصی نیز استفاده می شود.
 

پوکه فندقی

از دیگر انواع پوکه معدنی، پوکه فندقی است؛ این نوع از پوکه به صورت متوسط در اندازه های 16 تا 20 میلیمتری ایجاد شده اند. دلیل تعریف بر اساس اندازه برای انواع پوکه معدنی، به این دلیل است که؛ نحوه شکل گیری انواع پوکه به یک شکل و از فوران آتش فشان ها به وجود می آیند و تقسیم بندی انواع پوکه معدنی و کاربرد متفاوت آنها بر اساس اندازه ی آنها است.

پوکه نخودی

این نوع از پوکه معدني در انداره هایی ما بین 8 تا 17 میلیمتر سرن می شوند و کاربردهای مختص خود را دارند. تخلخل بالا و جرم بسیار کم و همچنین استحکام بالای این نوع از سنگ ها که باعث پر کاربرد بودن پوکه نخودی شده، ناشی از تشکیل این سنگ ها در فوران آتش فشان ها  و تحت فشار و دمای بالا می باشد. مطالعه بیشتر در رابطه با پوکه نخودی ...

پوکه عدسی

پوکه عدسی سنگی آذرین با رنگ روشن یا تیره و بسیار متخلخل است که در هنگام فوران آتشفشان های فعال شکل می گیرد که به دلیل گاز های موجود در آن وزن بسیار کم و استحکام بسیاری در تولید بتن دارد. از این ماده در بتن سبک، فعالیت های ساختمانی، جاده سازی، به عنوان سنگ تراشی در محوطه سازی و به عنوان ساینده در انواع محصولات صنعتی و مصرفی و به عنوان سنگدانه نیز استفاده می شود. بسیاری از نمونه ها به اندازه کافی تخلخل دارند که می توانند روی آب شناور بمانند تا زمانی که به آرامی آبگیر شده و غرق شوند.

پوکه ماسه ای

پوکه ماسه ای همان پوکه معدنی با ابعاد کوچکتر می باشد که به دلیل شباهت زیاد آن با ماسه، آن را پوکه ماسه ای نام نهاده اند؛ البته آن را با نام های پوکه های بتنی و بلوکزنی، پوکه ریز دانه و پومیس ماسه ایی نیز می شناسند و برای برخی مصارف که ریز ماسه هایی با وزن سبک نیاز دارد از این نوع پوکه استفاده می کنند. مطالعه بیشتر در رابطه با پوکه ماسه ای ...
یکی از انواع پوکه معدنی، پوکه ماسه ای با اندازه های ریز کمتر از 6 میلیمتر است

پوکه بادامی

از دیگر انواع پوکه های معدنی، پوکه بادامی است که یکی از پر کاربرد ترین انواع پوکه می باشد. تفاوت اصلی پوکه بادامی با دیگر انواع پوکه در سایز و اندازه ی آن است؛ به صورتی که پوکه بادامی اندازه ای مابین 15 تا 30 میلی متری دارد و نسبت به پوکه فندقی و عدسی بزرگ تر می باشد؛ در نتیجه وزن آن در متر مکعب نیز پایین تر خواهد و بود و کاربرد آن نیز در اموری که هر چه وزن بتون کمتر باشد، کیفیت کار بالاتر خواهد شد، مانند سقف و کف سازی ساختمان، بسیار زیاد خواهد بود.

 استفاده های شخصی از پوکه معدنی

پوکه معدنی به عنوان مواد ساینده در صابون و پاک کننده ها، به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از نرمترین ساینده های روی زمین محسوب می شود. پومیس برای استفاده شخصی بی خطر است! زیرا یک ماده معدنی طبیعی و غیر سمی است. می توان از آن برای از بین بردن دانه و خاك و همچنین لایه برداری پوست استفاده كرد. از پومیس نیز به شکل سنگ طبیعی خود؛ برای از بین بردن پوست مرده روی پا و دست استفاده می شود.

استفاد از پوکه معدنی در تصفیه خانه ها

در برخی مناطق و نه در همه جا، می توان از محل های تصفیه آب و فاضلاب سنتی و کاربردی استفاده کرد. می توان آب و فاضلاب را از محل های که با ماسه و پوکه معدنی پر شده است عبور داد تا از آن سوی محل تصفیه آب روشن و پاک خارج شود. البته تصفیه های خانگی را با این روش اشتباه نگیرید، چرا که ساز و کار تصفیه های مختلف با هم متفاوت هستند.

استفاده شخصی از پوکه معدنی در صنعت پزشکی و سلامت فردی

در صنعت پزشکی نیز استفاده هایی از پوکه معدنی به چشم می خود. قصمت هایی از برخی لوازم حساس پزشکی از پوکه ساخته شده و حتی برای سایش فلز و آلومنیوم برای ساخت برخی قطعات پزشکی نیز می توانند از پوکه استفاده کنند. یکی دیگر از کاربرد های پزشکی پوکه معدنی که برای سلامتی بیماران موثر است، استفاده از پوکه معدنی به عنوان سنگ پا می باشد. برخی افراد به دلایل مختلف دچار بیماری پوستی بخصوص در کف پا می شوند. این افراد با استفاده از پوکه معدنی می توان نقطه مورد نظر را بسابند تا قصمت مرده پوست از بین برود.

سبک سازی سازه ها بتنی با پوکه معدنی

سبک سازی یکی از ترفند های بسیار موثر در ساخت و ساز و بخصوص سازه های ساختمانی و سد ها می باشد. سبک سازی وقتی موثر خواهد بود که وزن سازه را بدونه اینکه در استحکام آن دخلی انجام دهیم، پایین آوریم و سازه را در برابر خطرات احتمالی تقویت کنیم. از بهترین موارد در سبک سازی، پوکه معدنی می باشد. با ما همراه باشید.
 

استفاده از پوکه معدنی در کشاورزی

شاید خیلی از منافع کاربرد پوکه معدنی در کشاورزی شنیده باشید؛ اما ندانید چرا ؟ همانگونه که از اصطلاح پوکه معدنی مشخص است، یک سنگ دارای مواد معدنی می باشد. مواد معدنی نیز برای زمین های کشاورزی حکم یک تقویت کننده را دارند. در نتیجه از پوکه می توان در کشاورزی و تقویت زمین های کشاورزی استفاده کرد.

پوکه معدنی قروه

قروه سرشار از معادن پوکه مرغوب در ایران است که معدن پوکه معدنی منتشلو نیز در قروه قرار گرفته و بهترین و مرغوب ترین پوکه را به متقاضیان در سرتاسر کشور ارسال می نماید. از خصوصیات ویژه پوکه معدنی قروه، وزن پایین به دلیل تخلخل بالا و عاری از ناخالصی های زیاد و استحکام بالای آن می باشد. 
 

منابع پوکه معدنی (پومیس) و تفاوت آن با pumicite

پومیس معمولاً؛ سرشار از سیلیس و میزان آهن و منیزیم کم است. پومیس به اندازه کافی سبک است که بتواند روی آب شناور شود اما در اثر نفوذ آب در آن، غرق می شود. اصطلاح "پومیس" یا پوکه معدنی، معمولاً به سنگهای بزرگ اشاره دارد. pumicite نسخه ای ریز دانه از پومیس است؛ که در صورت وجود سطح بالاتر گاز، تشکیل می شود (تخلخل بیشتر و وزن کمتری دارد).

پوکه در چه مناطقی استخراج می شود؟

پومیس بیشتر در مناطقی با کوه های آتشفشانی یافت می شود، زیرا نوعی سنگ آتشفشانی می باشد. در حال حاضر، پنجاه کشور در سراسر جهان پوکه معدنی استخراج می کنند. بزرگترین آن ایتالیا است و پس از آن شیلی، یونان، ترکیه، ایالات متحده، اسپانیا و ایران قرار دارند. در ایران بیشتر پومیس در معدن های قروه استخراج و توزیع می شود.

​پوکه معدنی پرلیت

اگر پوکه معدنی تحت فشار و گرمای زیادی قرار گیرد و املاح منطقه مورد نظر آهکی باشد؛ رنگ آن روشن شده و تراکم و املاح موجود در آن نسبت به دیگر انواع پومیس، بیشتر، ولی شکننده تر می باشد. به همین دلیل از پرلیت بیشتر در مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد و دیگر انواع پوکه بیشتر برای ساخت سازه های سبک و بتنی مورد استفاده قرار می گیرند. دلیل استفاده از پرلیت و برخی دیگر از انواع پوکه معدنی در کشاورزی، جذب بالای آب می باشد. یعنی با آبیاری زمین های دارای پرلیت و دیگر انواع پوکه معدنی، هم به میزان کمتری آب مورد نیاز است و هم املاح معدنی زیادی به خاک و محصولات اضافه می شود.

وزن پوکه معدنی

خب همانگونه که می دانید، از بهترین مزیت های پوکه معدنی نسب به دیگر سنگ ها در ساخت وساز و فعالیت های ساختمانی؛ وزن پایین آن است. در واقع پوکه از سبک ترین سنگ های کشف شده در منابع طبیعی زمین می باشد. اما دقیقا وزن پوکه معدنی چقدر است؟

 در مورد وزن پوکه مبحثی وجود دارد تحت عنوان وزن مخصوص پوکه معدنی. اما وزن مخصوص پوکه به چه معناست؟یعنی وزن پوکه نسبت به واحد حجم آن محاسبه می شود. برای مثال وزن مخصوص پوکه بادامی در هر متر مکعب برابر 500 تا 600 کیلوگرم است. می توانید وزن مخصوص مربوط به هریک از انواع پوکه را درمقاله ی تعیین وزن مخصوص پوکه معدنی مشاهده کنید.

وزن یک متر مکعب پوکه معدنی حدود 500 تا 650 کیلوگرم دارد. این محدوده که عرض شد به دلیل وجود ناخالصی در برخی معادن پوکه می باشد که باعث بیشتر شدن وزن هر متر مکعب پوکه معدنی می شود. اما اگر به صورت میانگین کیفیت های مختلف در معادن مختلف پوکه در نظر بگیریم؛ باید گفت وزن پوکه معدنی 600 کیلو گرم در متر مکعب می باشد.

برای پی بردن به میزان سبک بودن پوکه معدنی بهتر است طبق تصویر زیر وزن میانگین پوکه معدنی و ماسه سنگ را که ترتیب 600 و 3000 کیلوگرم بر متر مکعب است، بررسی کنیم:

 

شما می توانید جهت سفارش هر میزان از پوکه معدنی در انواع مختلف آن، از طریق شماره های زیر سفارش خود را در شرکت صنعتی معدنی منتشلو ثبت نمایید و در سریع ترین زمان ممکن، سفارش خود را با بهترین قیمت، تحویل بگیرید. پر فروشترین پوکه های منتشلو شامل؛ پوکه ساختمانی و پوکه صنعتی می باشد.

سوالات متداول

1. پوکه معدنی چیست و چه کاربردی دارد؟

پوکه معدنی حاصل سرد شدن مواد مذاب آتشفشان ها می باشد و می توان از آن در ساخت و ساز، شیب بندی کف، بین طبقات و پشت بام، بتن سبک و محکم، سنگ پا و کشاورزی استفاده کرد.

2. ویژگی و خاصیت اصلی پوکه معدنی چیست؟

 وزن پایین، استقامت بالا، عایق در برابر آتش، گرما، سرما و صدا و همچنین ارزان و مقرون به صرفه بودن از ویژگی های اصلی پوکه معدنی است.

 

3. بهترین پوکه معدنی از کجا استخراج می شود؟

بهترین پوکه معدنی از معادن قروه استخراج می شود. بهترین پوکه؛ پوکه هایی با رنگ تیره تر، وزن پایین تر و تخلخل بیشتر و همچنین ناخالصی کمتر می باشد. 

 

4.چگونه باید پوکه معدنی مناسب خود را تشخیص و سفارش دهیم؟

جهت آگاهی از پوکه معدنی مناسب برای فعالیت خود و همچنین سفارش انواع پوکه معدنی از معدن منتشلو با ما تماس بگیرید.

 

5.پوکه معدنی جزء کدام دسته از سنگ ها است؟

پوکه معدنی از دسته سنگ هایی است که مواد مذاب آتش فشانی غنی از مواد معدنی که د دهانه آتش فشان و هنگام خروج سریع سرد می شود، است.

 

6.کدام پوکه معدنی مناسب برای گلدان است؟

 پوکه ماسه ای و پوکه عدسی که ریز دانه هستند، بیشترین استفاده را در خاک گلدان ها دارند.

 

7.بهترین پوکه معدنی کدام است؟

 هر یک از انواع پوکه معدنی، در صورتی که کیفیت و ناخالصی یکسانی داشته باشند، طبق هدف استفاده شما تعیین می شود. مثلا بهترین پوکه معدنی کشاورزی، پوکه  عدسی و نخودی هستند.

 

منبع